Ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας έχοντας πολλές φορές αναδείξει τις σοβαρές, διαχρονικά, ελλείψεις σε επίπεδο υπηρεσιών ψυχικής υγείας και καταπολέμησης των εξαρτήσεων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και κοινωνικής Φροντίδας με έμφαση στις ελλείψεις σε επίπεδο κοινοτικών Υπηρεσιών, εκφράζει τον έντονο  προβληματισμό για το μέλλον της παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας και πρόληψης/θεραπείας της εξάρτησης με τον οποίο υποδέχονται οι κοινωνικοί λειτουργοί εργαζόμενοι στο ΕΣΥ και τους Οργανισμούς των ΟΚΑΝΑ και ΚΕΘΕΑ το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης».

Από τα έως σήμερα κείμενα σχεδίων νόμου που έχουν διαρρεύσει είναι ορατή η οπισθοδρόμηση στο τομέα της ψυχικής υγείας καθώς :

• Η κατάργηση και μεταφορά των υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ, του ΨΝΑ ΔΑΦΝΙ, του ΨΝΘ, του ΓΝΑ Ιωαννίνων και ΓΝΑ Κέρκυρας σε ένα ενιαίο φορέα χωρίς να είναι διακριτές οι διαφορετικές προσεγγίσεις έχει ως συνέπειες:
• Την κατάργηση του πλουραλισμού στην προσέγγιση της θεραπείας των εξαρτητικών συμπεριφορών,( πχ. κατάργηση θεραπευτικών κοινοτήτων)
• Την υποβάθμιση παρεμβάσεων που φορούν σε νόμιμες εξαρτήσεις (τυχερά παιχνίδια, αλκοόλ κλπ)
• Την υποβάθμιση παρεμβάσεων σε συγκεκριμένες ομάδες στόχου, πχ. εξαρτημένες μητέρες, έφηβοι, κ.α.
• Την υποβάθμιση της ανάγκης για ψυχοκοινωνική πλαισίωση των εξαρτημένων ατόμων και των οικογενειών τους αφού θέτει στο επίκεντρο την υποκατάσταση και την βιοϊατρική προσέγγιση.
• Παρά τον ισχυρισμό για «ολιστική αντιμετώπιση» των εξαρτήσεων φαίνεται ότι τελικά ο νόμος διαπνέεται από ασθενοκεντρική προσέγγιση, εστιασμένος στην σωματική αποτοξίνωση και σε δράσεις για την διαχείριση της χρήσης με ταυτόχρονη ανισομερή ανάπτυξη δομών ελεγχόμενης χρήσης σε βάρος της ανάπτυξης δομών και δράσεων πρόληψης στην κοινότητα.
• Ανοίγει ο δρόμος για την υπαγωγή δράσεων του Ιδιωτικού Τομέα (κερδοσκοπικών επιχειρήσεων, κλινικών και ΜΚΟ), που εστιάζουν αποκλειστικά στη σωματική απεξάρτηση χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι σύγχρονες ψυχοκοινωνικές προσεγγίσεις στην αντιμετώπιση της εξάρτησης με αμφίβολο αποτέλεσμα, όπως έχει δείξει η εμπειρία.
• Επιπλέον, η σύνδεση της οικονομικής κάλυψης των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσω ΕΟΠΥΥ θα δημιουργήσει ζητήματα προσβασιμότητας πολιτών στη λήψη υπηρεσιών διευρύνοντας επιπλέον την ήδη υπάρχουσα ευαλωτότητα των ψυχικά ασθενών και εξαρτημένων ατόμων.
• Ο πετυχημένος θεσμός των κέντρων πρόληψης του ΟΚΑΝΑ, αντί να ενισχυθεί, απειλείται με αφανισμό αφήνοντας τους νέους και τις οικογένειές τους χωρίς υποστήριξη και έμπειρους επαγγελματίες χωρίς εργασία.
• Η δαιδαλώδης διοικητική οργάνωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας κάτω από την εποπτεία ενός υπερ αντι-ΥΠΕάρχη και η σύνθεση επιστημονικών συμβουλίων, υπηρεσιών και διάρθρωσης διευθύνσεων/τμημάτων, επικεντρώνεται στην ιατρικοποίηση των υπηρεσιών  αντίθετα στην κατεύθυνση κάθε προσπάθειας ολιστικής προσέγγισης στο σχεδιασμό και την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών.
• Το πρόβλημα στην αποτελεσματικότητα του συστήματος ψυχικής υγείας αντιμετωπίζεται μόνο ως πρόβλημα οργάνωσης των υπηρεσιών του κι όχι ως λειτουργικό (τραγική έλλειψη δομών στην κοινότητα, γεωγραφικές ανισότητες, υποχρηματοδότηση, υποστελέχωση, «δανεικές» οργανικές θέσεις νοσοκομείων του ΕΣΥ)
• Η υπαγωγή δομών ψυχικής υγείας του ΕΣΥ στις νέες διευθύνσεις με μεταφορά προσωπικού θα δημιουργήσει σοβαρά ζητήματα στελέχωσης στο ΕΣΥ, ιδιαίτερα για τις παρα-ιατρικές ειδικότητες καθώς, προφανώς, θα καταργηθούν οργανικές θέσεις των νοσοκομείων και θα απομακρυνθεί υπηρετούν προσωπικό.
• Καμία σοβαρή πρόβλεψη για ανάπτυξη δημόσιων, δωρεάν, υπηρεσιών ψυχικής υγείας στη κοινότητα

Ιδιαίτερα όμως σημαντικό για την κοινωνική εργασία και τις/τους κοινωνικές/ούς λειτουργούς που υπηρετούν στο σύστημα ψυχικής υγείας και αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, είναι φανερή η διαρκής διάθεση του Υπουργείου Υγείας σε σειρά νόμων και διατάξεων για την απαξίωση της ειδικότητας  μας και η αντιμετώπιση της ως μη ισότιμης με τις άλλες ειδικότητες  της επιστημονικής – θεραπευτικής ομάδας, γεγονός που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με κάθε έννοια και αρχή διεπιστημονικότητας καθώς και με ό,τι ισχύει στα Ευρωπαϊκά και διεθνή δεδομένα. Είναι τουλάχιστον προσβλητικό να μην θεωρείται αυτονόητη η συμπερίληψη της ειδικότητας μας στους «Επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας».

• Η δημιουργία τμήματος «Κοινωνικής Υπηρεσίας» κάτω από την Υποδιεύθυνση Διοικητικού είναι τουλάχιστον οπισθοδρόμηση καθώς από ήδη από το ν 2889/2001, τα Τμήματα Κοινωνικής Εργασίας των νοσοκομείων του ΕΣΥ,  υπάγονται στην Ιατρική Υπηρεσία.
• Οι κοινωνικές/οί λειτουργοί αποκλείονται από το Επιστημονικό Συμβούλιο Ψυχικής Υγείας και από τα τμήματα με αρμοδιότητα συντονισμού, παρακολούθησης και σχεδιασμού των υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
• Ο αποκλεισμός από θέσεις ευθύνης στις νέες Διευθύνσεις  και η περιορισμένη συμμετοχή των κοινωνικών λειτουργών στο επιστημονικό συμβούλιο του υπό ίδρυση  ΕΟΠΑΕ, επισφραγίζει την ήδη υπάρχουσα κατάσταση όπου Κοινωνικοί/ες Λειτουργοί  που εργάζονται στον ΟΚΑΝΑ καλούνται να παρέχουν υπηρεσίες που πολλές φορές δεν συνάδουν των καθηκόντων τους, θεωρούμενοι ως δεύτερης ταχύτητας θεραπευτικό προσωπικό.
• Επιπλέον η ατέρμονη μετακίνηση των Κοινωνικών Λειτουργών μεταξύ των δομών και υπηρεσιών του φορέα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην σταθερή παροχή υπηρεσιών στους ωφελούμενους, προκειμένου να καλύπτονται τα κενά στην στελέχωση του φορέα, δεν φαίνεται να αλλάζει με το νέο σχέδιο νόμου.  

Ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος ζητά την άμεση απόσυρση του σχεδίου νόμου
που συνολικά κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση της ποιοτικής παροχής υπηρεσιών σε μια μεγάλη ομάδας ευάλωτων πολιτών.

ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΤΩΡΑ!

Ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος καλεί τα μέλη του να συμμετέχουν σε όλες τις κινητοποιήσεις και δράσεις των σωματείων εργαζομένων των φορέων που πλήττονται.