ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ - ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ

Διαμαρτυρία  του  ΣΚΛΕ για τον επιπόλαιο σχολιασμό εκ μέρους ορισμένων ΜΜΕ σχετικά με το έργο και το ρόλο του Κοινωνικού Λειτουργού στα Καταστήματα Κράτησης της  χώρας.

Ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος  εκφράζει την έντονη αντίδραση του στην προσπάθεια ορισμένων διαμορφωτών της κοινής γνώμης  να υποβαθμίσουν το ρόλο και το έργο των Κοινωνικών Λειτουργών στα Σωφρονιστικά Ιδρύματα της  χώρας, με αφορμή τη μη επιστροφή από άδεια του κρατουμένου Χ. Ξηρού, καταδικασμένου για τρομοκρατικές πράξεις.

Ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας (Σ.Κ.Λ.Ε.), ιδρύθηκε το 1955 και εκπροσωπεί επαγγελματικά και επιστημονικά πανελλαδικά τους 5000 Κοινωνικούς Λειτουργούς της χώρας ενώ διαθέτει 29 Περιφερειακά και Νομαρχιακά Τμήματα.

Διαμαρτυρόμαστε επίσης για την ευκολία με την οποία η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης (δηλώσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης στις 7-1-2014) εξέλαβε σχεδόν ως δεδομένη τη λανθασμένη κρίση του Πειθαρχικού Συμβούλιου του Καταστήματος Κράτησης, διατάσσοντας πειθαρχικό έλεγχο για τα μέλη που το αποτελούν (Εισαγγελέας, Διευθυντής & Κοινωνικός Λειτουργός) και που γνωμοδότησαν  υπέρ της χορήγησης άδειας στον προαναφερθέντα κρατούμενο, παραβλέποντας το γεγονός πως για τη χορήγηση της άδειας το Συμβούλιο εφάρμοσε την ισχύουσα νομοθεσία και μόνο.

Το καθεστώς των αδειών των κρατουμένων προβλέπεται από τις διατάξεις του Σωφρονιστικού Κώδικα (αρ. 55 Ν.2776/1999). Στο άρθρο 55 του ιδίου νόμου καθορίζονται οι προϋποθέσεις και στο άρθρο 56 περιγράφεται αναλυτικά η διαδικασία χορήγησης τους.

Για τη χορήγησή τους το Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη  τα ουσιαστικά και τυπικά κριτήρια που αναφέρονται στο Νόμο. Καμία αρνητική απόφαση του Συμβουλίου για χορήγηση άδειας σε κρατούμενο δεν μπορεί να στηρίζεται σε κριτήρια εκτός νόμου.

Ο θεσμός των αδειών εφαρμόζεται σε πολλές χώρες, ανά τον κόσμο. Είναι διεθνώς θεσμοθετημένο, ότι οι διαδικασίες, η εποπτεία και συνεργασία για την εφαρμογή των αδειών, βρίσκεται στην άμεση δικαιοδοσία των Κοινωνικών Λειτουργών. Αυτό συμβαίνει διότι ο θεσμός των αδειών, είναι ένα σωφρονιστικό εργαλείο, το οποίο αποσκοπεί στην σταδιακή και ομαλή επανένταξη ενός κρατουμένου στην κοινωνία. Ποιος άλλος θα ήταν πιο αρμόδιος και πιο ειδικός για την Κοινωνική επανένταξη, από έναν Κοινωνικό Λειτουργό;  Μήπως ένας δημοσιογράφος?

Προτού ολοκληρωθεί όμως ο οποιοσδήποτε έλεγχος είδαμε «γνωστούς» δημοσιογράφους να οδηγούνται σε αυθαίρετα συμπεράσματα και ερμηνείες εκφράζοντας  προσωπικές τους απόψεις, στηριζόμενες σε ελλιπή γνώση της δομής και λειτουργίας του σωφρονιστικού συστήματος καθώς και του θεσμού των αδειών κρατουμένων.

Οι εν λόγω δημοσιογράφοι έχοντας προφανώς άγνοια του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου σχετικά με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία της  χορήγησης  αδειών και επιδιώκοντας να αποδώσουν άμεσα ευθύνες για επικοινωνιακούς (και όχι μόνο) λόγους, δεν δίστασαν να οδηγηθούν σε αξιολογικές κρίσεις και συμπεράσματα, μιλώντας απαξιωτικά και  με υπαινιγμούς για  τους Κοινωνικούς Λειτουργούς που συμμετέχουν στα Συμβούλια των Φυλακών, αρμοδιότητα των οποίων  - μεταξύ άλλων -  είναι και η χορήγηση αδειών σε κρατούμενους. 

Η συμπεριφορά τους αυτή είναι εξόχως αντιδεοντολογική, απλοϊκή και εξαιρετικά επικίνδυνη, γιατί στρέφει την κοινή γνώμη εναντίον ενός του επαγγελματικού κλάδου των Κοινωνικών Λειτουργού και την καθοδηγεί προς μια συγκεκριμένη οπτική, αυτή που ψάχνει για εξιλαστήρια θύματα πολύ χαμηλά στην ιεραρχία των ευθυνών, δηλαδή μόνο στους υπαλλήλους.

Παραβλέπει όμως και αποσιωπά τα δεδομένα μιας άλλης οπτικής, που δεν πουλάει στα τηλεοπτικά παράθυρα και φέρνει σε αμηχανία την πολιτική εξουσία.

Η δική μας οπτική φέρνει στο φως τη διάλυση του Κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα, με άμεσες συνέπειες (και) στο  χώρο του σωφρονισμού:
•    την εγκατάλειψη κάθε προσπάθειας για αναβάθμιση και βελτίωση του σωφρονιστικού συστήματος
•    την  υποστελέχωση των Καταστημάτων κράτησης
•    την έλλειψη επιστημονικού προσωπικού
•    την υποστελέχωση  των  Κοινωνικών Υπηρεσιών στα Καταστημάτα Κράτησης, με χαριστική βολή το πάγωμα των προσλήψεων Κοινωνικών Λειτουργών τα τελευταία χρόνια.

Για παράδειγμα, οι Φυλακές στα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας μας, στην Αθήνα και  στη Θεσσαλονίκη, διαθέτουν δυσανάλογο αριθμό Κοινωνικών Λειτουργών σε σχέση με τους ολοένα και αυξανόμενους κρατούμενους. Στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού υπηρετούν αυτή τη στιγμή 5 Κοινωνικοί Λειτουργοί για περίπου 2100 κρατούμενους, ενώ στο Κατάστημα Κράτησης Θεσσαλονίκης υπάρχουν σήμερα μόλις 2 Κοινωνικοί Λειτουργοί για σχεδόν 700 κρατούμενους.

Αναρωτήθηκαν άραγε για το πόσο δύσκολο  και επικίνδυνο μπορεί  να είναι το να επισκέπτονται οι Κοιν. Λειτουργοί τις οικίες των κρατουμένων (που αιτούνται για άδεια) με δικά τους μέσα και δικά τους έξοδα, γιατί το Υπουργείο δεν διαθέτει αυτοκίνητο της υπηρεσίας, ούτε συνοδεία για την ασφάλεια του Κοιν.Λειτουργού, ούτε (πια) καλύπτουν τα έξοδα της μετακίνησης τους για τις υπηρεσιακές μετακινήσεις και τις κατ’ οίκον επισκέψεις;

Για να μην αναφέρουμε πως σε πολλά Καταστήματα Κράτησης, οι Κοινωνικοί Λειτουργοί επιφορτίζονται συνεχώς με διοικητικά και άλλα καθήκοντα, λόγω έλλειψης διοικητικού προσωπικού.

Όλα αυτά μάλλον θεωρούνται «φυσιολογικά» και δεν εκφράζεται δημόσια από κανέναν εκπρόσωπο, καμία απορία, καμία αγανάκτηση και κανένας προβληματισμός!

Κλείνοντας, θέλουμε να κάνουμε γνωστό πως οι Κοινωνικοί Λειτουργοί στα Καταστήματα Κράτησης εργάζονται σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες, τόσο εκ του αντικείμενου της εργασίας τους όσο και λόγω των γενικότερων κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών που επικρατούν. Έχουν να διαχειριστούν ανθρώπους με συσσωρευμένα κοινωνικά, οικονομικά και προσωπικά προβλήματα και τις περισσότερες φορές ανθρώπους εξαθλιωμένους και εγκαταλελειμμένους.

Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί εργάζονται με ελάχιστα μέσα, με αυξημένο φόρτο εργασίας και πίεσης και με όλο και λιγότερες αποδοχές. Παρόλα αυτά και σε καμία περίπτωση δεν κάνουμε εκπτώσεις κατά την εκτέλεση των καθηκόντων μας και δεν αποδεχόμαστε την υποβάθμιση του ρόλου μας που προκύπτει από αποφάσεις ‘’εν θερμώ’’ και από τηλε-δίκες που διεξάγονται υπό το βάρος της επικαιρότητας.

Ο ΣΚΛΕ ζητάει προσλήψεις Κοινωνικών Λειτουργών σε όλα τα Καταστήματα Κράτησης. Χωρίς εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό το σωφρονιστικό σύστημα της χώρας δεν πρόκειται να έχει καμία αποτελεσματικότητα και οι Φυλακές θα συνεχίσουν να παραμένουν χώροι κράτησης και εγκλεισμού και όχι σωφρονισμού, όπως θα έπρεπε να είναι.

Τέλος, κάνουμε γνωστό πως σε κάθε προσπάθεια υποτίμησης του ρόλου των Κοινωνικών Λειτουργών  και απόδοσης ευθυνών που δεν τους ανήκουν (σκοπίμως  ή εν αγνοία αυτών που την επιχειρούν) εμείς θα απαντάμε με το έργο μας, τη σοβαρότητα και τον επαγγελματισμό που μας διακρίνει.

Πίνακας  Αποδεκτών:
1. Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κ. Αθανασίου
2. Γενικό Γραμματέα Αντεγκληματικής Πολιτικής, κ.Σκανδάμη

Κοινοποίηση
1. Ομοσπονδια Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ)
2. Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος
3. ΕΣΡ
4. ΣΚΑΙ
5. Καταστήματα Κράτησης  της χώρας