Ο ΣΚΛΕ με αφορμή τα όσα συμβαίνουν στη χώρα στο πλαίσιο της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας και τις προβλέψεις του Ν. 5090/2024, άρθρο 129 απέστειλε επιστολή στον Πρωθυπουργό της χώρας με κοινοποίηση στα κοινοβουλευτικά κόμματα.

Ακολουθεί το κείμενο της επιστολής:

Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ,

μετά το τραγικό περιστατικό της γυναικοκτονίας έξω από το Αστυνομικό τμήμα Αγίων Αναργύρων, ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη εξήγγειλε άμεσα μέτρα για την προστασία των γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, μεταξύ των οποίων και τη μεταφορά των γυναικών που βρίσκονται σε κίνδυνο σε ασφαλείς και κατάλληλους χώρους προσωρινής φιλοξενίας.

Στο άκουσμα των εξαγγελιών, θεωρήσαμε ότι θα ξεκινούσε άμεσα η δημιουργία νέων Δομών για την παροχή των απαιτούμενων υπηρεσιών προστασίας και υποστήριξης των γυναικών. Ωστόσο, δυστυχώς, αντί για αυτό, πληροφορηθήκαμε από έγγραφα υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας ότι οι αναφερόμενοι, στις εξαγγελίες, χώροι αφορούσαν χώρους δομών των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Δήμων που, είτε υπάρχουν, είτε θα έπρεπε να διαμορφωθούν άμεσα για τον σκοπό αυτό.

Όπως προκύπτει επίσης, κατόπιν πρόσφατης νομοθεσίας, οι υπάρχουσες Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων - ακόμα και όταν δεν υφίσταται Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών ως οργανική μονάδα του Δήμου, ή ακόμη και αν δεν διαθέτουν την ελάχιστη απαιτούμενη στελέχωση σε ειδικευμένο προσωπικό - φέρουν αρμοδιότητα για την παροχή υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και υποστήριξης σε γυναίκες - θύματα έμφυλης - ενδοοικογενειακής βίας (Ν.5090/24, άρθρο 129).

Μετά τα παραπάνω, αισθανόμαστε υποχρεωμένοι να σημειώσουμε ότι, οι Κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων αποτελούν τις κατεξοχήν υπηρεσίες παροχής πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Προστασίας. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι Δ/νσεις και τα Τμήματα Κοινωνικής Προστασίας των Δήμων, τα Κέντρα Κοινότητας και οι Δομές παροχής βασικών αγαθών. Το λυπηρό όμως είναι ότι, παρά τη σοβαρότητα του σκοπού λειτουργίας τους, πρόκειται για υπηρεσίες δραματικά υποστελεχωμένες από Κοινωνικούς Λειτουργούς, ειδικότητα απαραίτητη για τη λειτουργία τους, ενώ επιπρόσθετα, λειτουργούν χωρίς πάντα τις απαραίτητες προϋποθέσεις σε εξοπλισμό, μέσα και υποδομές. Παρατηρείται μάλιστα μια διαρκής μεταβίβαση νέων αρμοδιοτήτων, νευραλγικών για την ανθρώπινη προστασία όπως, στην παρούσα, η προστασία των θυμάτων βίας, χωρίς να προηγείται κανένας σχεδιασμός σε ενίσχυση σε στελεχιακό δυναμικό, στους πόρους, στις υποδομές, είτε σε ουδέτερα μέτρα.

Η πάγια και αυταπόδεικτη ανάγκη για Κοινωνικές Υπηρεσίες στη Χώρα έχουμε δυστυχώς παρατηρήσει ότι αντιμετωπίζεται με μια κατ’ επίφαση δημιουργία υποτιθέμενων νέων υπηρεσιών,  ενώ πρόκειται για απλή μετονομασία ήδη λειτουργούντων υπηρεσιών. Ενίοτε δε, αντιμετωπίζεται  με ευκαιριακές προσλήψεις Κοινωνικών Λειτουργών, στο πλαίσιο προγραμμάτων, συνθήκη επισφαλής για τους σκοπούς λειτουργίας των δομών κοινωνικής προστασίας. Επιπρόσθετα, οι περιορισμένοι αριθμητικά Κοινωνικοί Λειτουργοί που απασχολούνται στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων (Κέντρα Κοινότητας, Κοινωνικό Παντοπωλεία, Κοινωνικό Φαρμακεία, κ.ά.) “αιχμαλωτίζονται”, όπως πολλάκις μας έχει αναφερθεί, σε υποχρέωση εκτέλεσης διοικητικών, γραφειοκρατικών και διεκπεραιωτικών καθηκόντων, αδρανοποιώντας κατ΄ αυτόν τον τρόπο την ευκαιρία τους να αναπτύξουν την Κοινωνική Εργασία στο πεδίο, καίριο ζητούμενο στον τομέα της πρόληψης, της έγκαιρης παρέμβασης και της κοινωνικής προστασίας. Τέλος, σημειώνεται ότι οι Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων αναλαμβάνουν, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1532 του ΑΚ, και περιπτώσεις διερεύνησης κακοποίησης και παραμέλησης ανηλίκων, ελλείψει εξειδικευμένων δομών, οι οποίες θα έπρεπε να είχαν συσταθεί εδώ και δεκαετίες (ν.2447/96).

Σε αυτό το πλαίσιο οι Κοινωνικοί λειτουργοί των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Δήμων, καλούνται να καλύψουν ανάγκες πολιτών με αναλογία ενός (1) κοινωνικού λειτουργού ανά 40.000 κατοίκους, ενίοτε και περισσότερους, ή να εξυπηρετήσουν έκαστος σε σταθερή βάση τουλάχιστον 400 ωφελούμενους, άτομα ή οικογένειες, καταγράφοντας έτσι μία από τις υψηλότερες αναλογίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Φυσικά, όπως εύλογα μπορεί κάποιος να διαπιστώσει, υπάρχει σοβαρή υπέρβαση των διεθνώς αποδεκτών προτύπων αναλογιών, γεγονός που ενισχύει τις δυσμενείς συνθήκες, τη διεύρυνση του κοινωνικού χάσματος αλλά και τις δραματικές συνέπειες στην αποτελεσματικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Καταληκτικά στα παραπάνω, αισθανόμαστε υποχρεωμένοι, κυρίως εκφράζοντας τη φωνή του ευάλωτου πολίτη, να σας καταστήσουμε γνωστό ότι είναι αδύνατον οι Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων, με τις υπάρχουσες συνθήκες, να ανταποκριθούν στην ανάθεση και αυτού του καθήκοντος, ήτοι την πολυεπίπεδη υποστήριξη και την κάλυψη της προσωρινής διαμονής των γυναικών που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Θεωρούμε ότι το ενδιαφέρον και η στοχοθέτηση θα πρέπει να στραφεί προς τα «Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών», όπου σύμφωνα με το άρθρο 25 του Ν. 4604/2019, μπορούν να συσταθούν, ως οργανικές μονάδες, στους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού. Έχουν δε ως αρμοδιότητα την παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης, συμβουλευτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών πληροφόρησης για τα δικαιώματα των γυναικών θυμάτων βίας και γυναικών που υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις, υπηρεσιών παραπομπής ή συνοδείας των θυμάτων σε ξενώνες φιλοξενίας, σε δικαστικές και σε δημόσιες αρχές, νομικών υπηρεσιών, σε συνεργασία με τους δικηγορικούς συλλόγους σε γυναίκες θύματα βίας και πολλαπλών διακρίσεων και εργασιακής συμβουλευτικής. Τα «Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών» στελεχώνονται κατ’ ελάχιστον από: α) έναν (1) κοινωνικό λειτουργό κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ, β) έναν (1) ψυχολόγο κατηγορίας ΠΕ, γ) έναν (1) κοινωνιολόγο κατηγορίας ΠΕ, δ) έναν (1) νομικό κατηγορίας ΠΕ και ε) έναν (1) διοικητικό κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ ή διοικητικό γραμματέα κατηγορίας ΔΕ, οι οποίοι απασχολούνται είτε με σχέση δημοσίου δικαίου είτε με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου.

Επιπλέον, δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε τους «Ξενώνες Φιλοξενίας Κακοποιημένων Γυναικών», όπου, σύμφωνα με το άρθρο 26 του ανωτέρω αναφερόμενου νόμου, καλούνται να παρέχουν, όπου έχουν συσταθεί, ασφαλή διαμονή σε γυναίκες-θύματα έμφυλης βίας και γυναίκες που υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις και στα τέκνα τους μέχρι την ηλικία που προβλέπεται στον κανονισμό εσωτερικής λειτουργίας. Επιπρόσθετα μπορούν να παρέχουν ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και διευκολύνουν την πρόσβαση σε νομικές συμβουλές με την παραπομπή στα Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών. Οι Ξενώνες στελεχώνονται κατ’ ελάχιστον από: α) έναν (1) κοινωνικό λειτουργό κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ, β) έναν (1) κοινωνιολόγο κατηγορίας ΠΕ, γ) έναν (1), ψυχολόγο κατηγορίας ΠΕ, δ) έναν (1) παιδαγωγό ή παιδοψυχολόγο κατηγορίας ΠΕ, ε) έναν (1) διοικητικό κατηγορίας ΠΕ ή ΤΕ ή διοικητικό, γραμματέα κατηγορίας ΔΕ, στ) δύο (2) φύλακες κατηγορίας ΔΕ ή ΥΕ και ζ) έναν (1) γενικών καθηκόντων κατηγορίας ΥΕ, οι οποίοι απασχολούνται είτε με σχέση δημοσίου δικαίου είτε με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου.

Αυτή τη χρονική στιγμή λειτουργούν μόνο είκοσι (20) Ξενώνες, όπου μόλις οι δεκαοχτώ (18) λειτουργούν με ευθύνη των Δήμων της Χώρας, στο πλαίσιο λειτουργίας του «Εθνικού Δικτύου Υποστήριξης Γυναικών», και οι οποίοι μπορούν να παρέχουν ασφαλή διαμονή, ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και να διευκολύνουν την πρόσβαση σε νομικές συμβουλές με παραπομπή στα Συμβουλευτικά Κέντρα.
Επίσης, σε όλη την επικράτεια λειτουργούν 44 Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών [15 ανήκουν, ως προς τη διοικητική λειτουργία τους στη ΓΓΙΑΔ & 29 ανήκουν στους Δήμους], τα οποία δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών βάσει της αυξητικής έντασης των περιπτώσεων γυναικών θυμάτων έμφυλης βίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Περιφέρεια Αττικής λειτουργούν μόνο 10 Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών για 1.981.482 γυναίκες (Απογραφή Πληθυσμού 2021).

Κύριε Πρωθυπουργέ,

καταλήγοντας και επειδή γνωρίζουμε το πραγματικό ενδιαφέρον σας παρακαλούμε  να παρέμβετε άμεσα με σκοπό:

1. Τη δημιουργία Συμβουλευτικών Κέντρων Γυναικών σε κάθε Δήμο, με δυνατότητες άμεσης και επιτόπιας παρέμβασης και αποκεντρωμένης δράσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν. 4604/2019 και με κρατική επιχορήγηση.

2. Τη δημιουργία Ξενώνων ασφαλούς διαμονής των γυναικών που βρίσκονται σε κίνδυνο με τους όρους και τις προδιαγραφές που έχουν θεσπιστεί.

3. Τη Στελέχωση των Πρωτοβάθμιων Κοινωνικών Υπηρεσιών οι οποίες, όπως ήδη σας περιγράψαμε εκτενών, τελούν αποδυναμωμένες στελεχιακά.

4. Την ενίσχυση των μέτρων προστασίας των θυμάτων, όταν εκείνα απομακρύνονται από τη βίαιη σχέση, ώστε να μην αναγκάζονται να επιστρέψουν σε αυτήν λόγω κοινωνικοοικονομικών δυσκολιών.

5. Τη λήψη μέτρων  οικονομικής υποστήριξης των θυμάτων και δωρεάν νομικής στήριξης που θα περιλαμβάνει και τη νομική εκπροσώπηση.

6. Την οργάνωση προγραμμάτων πρόληψης, ενδυνάμωσης, ενημέρωσης για θέματα ενδοοικογενειακής βίας στο ευρύ κοινό.

7. Την αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τους δράστες.

Παραμένοντας στη διάθεσή σας για να συνδράμουμε προς αυτήν την κατεύθυνση.-

Με εκτίμηση
το Διοικητικό Συμβούλιο

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
1. ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ  
2. ΠΑΣΟΚ
3. ΚΚΕ
4. ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
5. ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ